Kayırmacılık Nedir? Erkekler mi, Kadınlar mı?
Merhaba sevgili okurlar! Bugün biraz kayırmacılık üzerinden eğlenceli bir sohbet yapalım. Şimdi kayırmacılık dediğimizde aklınıza ne geliyor? Yoksa “Aman, şu adam yine favori çalışanını ödüllendiriyor” diye mi düşünüyorsunuz? Belki de “Oha, bir işe girebilmek için kuzenimle mi yoldaş olacağım?” diyenlerden misiniz? Ya da “Kayırmacılık? Hani bu yaz tatilini bedavaya alabilmek için şefle arayı iyi tutmaktı değil mi?” diye mi soruyorsunuz? İşte, kayırmacılığı düşündüğümüzde çok farklı senaryolarla karşılaşabiliyoruz. O yüzden gelin, TDK’yi aradan çıkaralım ve bu konuyu biraz mizahi bir şekilde ele alalım.
Kayırmacılık TDK’ye Göre Ne Demek?
Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre kayırmacılık, bir kimseye, bir gruba veya bir topluluğa, onların hak etmeyebileceği şekilde ayrıcalık tanıma, onları kayırma anlamına gelir. Basit bir deyişle, “hemencecik iltimas geçme” diyebiliriz. İltimas geçmek, birine ya da birilerine daha fazla avantaj sağlamak demek… Ancak kayırmacılık, genellikle haksız yere ve adaletsiz bir şekilde bu avantajların sunulması anlamına gelir.
Erkekler ve Kadınlar Arasında Kayırmacılık: Çözüm Odaklı mı, İlişki Odaklı mı?
Evet, kayırmacılık sadece bir iş dünyasının, devlet dairesinin ya da okulun gerilimli köşelerine ait bir şey değil. Hem erkekler hem kadınlar, bazen farkında olmadan bu olayı bir sanat haline getirebilirler. Fakat burada asıl önemli nokta, her iki cinsin kayırmacılıkla ilgili yaklaşımlarının nasıl farklılaştığıdır.
Erkekler:
Genellikle çözüm odaklı, stratejik düşünürler. Bu yüzden bir erkek kayırmacılıkla karşılaştığında, “Evet, kuzenim müdür oldu ama ben bu durumu nasıl avantaja çevirebilirim?” diye düşünür. Hedefi bellidir: Kayırmacılığı fırsata dönüştürmek. Ama bir yandan da yasalara uygun hareket etmek, arada ince bir çizgi vardır. “Biraz kayırma da bana yaramaz mı?” yaklaşımı her zaman devrede. Çünkü neden? Erkekler “strateji”ye bayılır.
Kadınlar:
Kadınlar, kayırmacılığı bazen daha empatik ve ilişki odaklı bir şekilde ele alır. Bu, kimseyi kırmamak, durumu yumuşatarak halletmek ve tarafları memnun etmek gibi bir yaklaşımı içerir. Kayırmacılık bazen kadınlar için, “Birisine kayırmaca yapmak, ona moral vermek olabilir,” anlamına gelir. Tabii ki, her kadının kayırmacılığı böyle kullanmadığı kesin. Ama genelde ilişki odaklı hareket etmek, işleri biraz daha duygusal bir hale getirebilir.
Kayırmacılık Hayatımıza Nasıl Girdi?
Hepimiz kayırmacılığı bir şekilde hayatımıza entegre etmişizdir. Belki farkında bile değilizdir ama kayırmacılığın büyüsü bazen kendini öyle güzel gösterir ki, başımıza gelen şeyin adını koyamayız. Hangi işe girdiğimizde “Yok, ben sadece şefle çok iyi anlaşıyorum” dedik? Hangi iş görüşmesinde “Yok, tabii ki ben o pozisyona, diğerlerinden daha uygunum, ama bunlar kankalar, ne yapalım!” dediğimiz olmadı? Şefin adını bildiğiniz, kuzeninizin eski okuldan arkadaşı olduğu ya da başka bir şekilde işin içine “gizli avantajlar” girdiği bir durumu daha önce yaşamışsınızdır.
Ve böylece kayırmacılık, iş hayatı, sosyal ortamlar ve hatta bazen aşk hayatımızda, büyük bir olgu olarak varlığını sürdürür. Kimseye kayırmacılık yapılmasından hoşlanmasak da, genellikle kayırmacılığı yapacak kadar yakın olduğumuz kişiler de vardır. Zaten her şey, tanıdıklar ve ilişkilerdir!
Kayırmacılık İyi Bir Şey mi, Kötü Mü?
Bunu aslında net bir şekilde söylemek zor. Kayırmacılıkla ilgili herkesin kendine göre bir görüşü vardır. Kimileri bunu fırsat olarak görürken, kimileri haksızlık olarak değerlendirebilir. Kimi zaman kayırmacılık, daha çok sosyal ilişkilerin bir sonucu olabilir. Fakat tabi ki, adaletsizlik doğurduğunda işler değişir.
Her durumda, kayırmacılıkla başa çıkmak için her birimizin stratejik adımlar atması gerekebilir. Bazı insanlar, kayırmacılığı kullanarak işlerini yaparken, diğerleri “Biraz da ben kayıralım” diye düşünebilir. Ama eninde sonunda, hepimiz bu oyunda bir şekilde yerimizi alıyoruz.
—
Peki ya siz? Kayırmacılık konusunda deneyimleriniz neler? Erkeklerin stratejik yaklaşımını mı yoksa kadınların empatik yaklaşımını mı daha çok benimsiyorsunuz? Yorumlarda görüşlerinizi bizimle paylaşın, bu konuda hep birlikte eğlenceli bir sohbet yapalım!